બીજી બાજુ કાકા પણ ઓછા નિરાશ ન હતા. તે પોતાના સારા ઇરાદા વિશે કોઈને પણ મનાવી શક્યો નહીં. ઉદાસી અનુભવતા, તેણે આ સ્થળ, આ શહેર છોડવાનું નક્કી કર્યું. બદનામી સિવાય હવે શું હતું? દરેક વ્યક્તિ, તેના પોતાના અને અજાણ્યા, બંને તેની વિરુદ્ધ થઈ ગયા હતા. તે તેની કાકી સાથે તેના એક મિત્ર પાસે અમદાવાદ ગયો હતો.
દાદીએ કહ્યું કે જતા પહેલા કાકા તેમની પાસે આવ્યા હતા અને તેમને કહ્યું હતું કે, ‘બધા માને છે કે હું ચોર છું, પણ મેં ઉચાપત કરી નથી. સંજોગોએ મારી વિરુદ્ધ કાવતરું ઘડ્યું છે. હું પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ આ ડાઘ ધોઈ શક્યો નહીં. હું પણ તમારો દીકરો છું. મેં તેને હંમેશા મારો ભાઈ ગણ્યો છે. શું હું મારા ભાઈઓ સાથે આ કરી શકું? શું તમે પણ મારા પર વિશ્વાસ નથી કરતા?’
‘હું માનું છું, દીકરા, હું માનું છું કે તું એ નથી જે બધા તને માને છે. પણ હું પણ તમારી જેમ લાચાર છું. પણ હું આટલું જાણું છું, અસત્યને પગ નથી હોતા. સત્ય એક યા બીજા દિવસે ચોક્કસપણે બહાર આવશે. અને પછી જ આ લોકો પસ્તાવો કરશે,’ દાદીમાએ વિશ્વાસપૂર્વક જાહેર કર્યું હતું.
પિતા ધંધાથી કંટાળી ગયા હતા અને તેમણે પેઢી વેચવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. કાકા પણ આ માટે સંમત થયા. ઉચાપત અને બદનામીના કારણે, પેઢીએ તેને મળેલી માત્ર અડધી કિંમત સ્વીકારવી પડી.
પિતાએ ખાનગી કંપનીમાં નોકરી લીધી, જ્યારે કાકાનું મન હજુ ધંધામાં જ મગ્ન હતું. તે તેના પિતા સાથે કંઈક નવું કામ શરૂ કરવા માંગતો હતો. પરંતુ તેમના ઇનકાર પછી તેણે એકલા જ કામ શરૂ કરવાનું નક્કી કર્યું.
પિતાએ પેઢી વેચ્યા બાદ મળેલી રકમનો એક ભાગ કાકાને મોકલી આપ્યો હતો. કાકાને આ ન ગમ્યું છતાં પપ્પાએ કહ્યું, ‘તેણે અમારી સાથે જે કર્યું, અમે તેનો હિસ્સો લઈને તેની સાથે પણ કરીશું, તો અમારામાં અને તેમનામાં ફરક ક્યાં છે. ના, આ પૈસા મારા માટે હરામ છે.પણ તે ડ્રાફ્ટ રીટર્ન મેઈલ દ્વારા પાછો આવ્યો હતો અને તેની સાથે મારા કાકાએ લખેલી એક નાની નોંધ પણ હતી…
‘તમે સ્વીકારશો એવી આશાએ હું પૈસા પાછા મોકલી રહ્યો છું. હવે આ પૈસા પર મારો કોઈ અધિકાર નથી. પેઢીમાં જે કંઈ પણ થયું તેની નૈતિક જવાબદારીમાંથી હું મુક્ત થઈ શકતો નથી. જો આ પૈસાથી તે નુકસાનની થોડી પણ ભરપાઈ થઈ શકે, તો મને ખૂબ આનંદ થશે. જો સમય પરવાનગી આપશે, તો હું પૈસો ચૂકવીશ, કારણ કે જે નુકસાન થયું છે તે ફક્ત તમારું જ નહીં, પરંતુ મારા માટે, આપણા બધાનું છે.’
પત્ર વાંચીને કાકા અણગમતાથી હસ્યા અને કટાક્ષભર્યા સ્વરમાં બોલ્યા, ‘જુઓ રઘુવીર, સાંભળો મા, તારા જમાઈએ કેવો આદર્શ બતાવ્યો છે. ચોર. છેવટે તેણે સત્ય સ્વીકાર્યું. પરંતુ તેમ છતાં તે પોતાની જાતને હરિશ્ચંદ્ર સાબિત કરવાથી બચ્યો ન હતો.
